จริงใจต่อกัน ธรรมะวันหยุดพระเทพคุณาภรณ์ (โสภณ โสภณจิตฺโต ป.ธ.9) เจ้าอาวาสวัดเทวราชกุญชรวรวิหาร watdevaraj@hotmail.com สัจจะ คือ ความจริงใจ พูดจริง ทำจริง ความซื่อตรง ความตั้งใจอย่างมุ่งมั่นในสิ่งที่ตนปรารถนา สะสมความดีอย่างพิเศษ เพื่อบรรลุจุดมุ่งหมายสูงสุด สัจจะนี้มีลักษณะ 6 ประการ คือ1.ความจริง ความซื่อตรงต่อบุคคล
2.ความจริง ความซื่อตรงต่อเวลา
3.ความจริง ความซื่อตรงต่อวาจา
4.ความจริง ความซื่อตรงต่อหน้าที่
5.ความจริง ความซื่อตรงต่อความดี
6.ความจริง ความซื่อตรงต่อตนเอง
1.ความจริง ความซื่อตรงต่อบุคคล คือ มีความซื่อสัตย์ จริงใจต่อบุคคลที่เกี่ยวข้องกับตน เช่น บิดามารดา ครูอาจารย์ ญาติพี่น้อง หรือเพื่อนๆ ไม่คิดคดโกง ไม่คิดหลอกลวง ไม่คิดนินทาว่าร้ายใครทั้งต่อหน้าและลับหลัง
2.ความจริง ความซื่อตรงต่อเวลา คือ เป็นคนตรงต่อเวลา ได้นัดหมายกับใคร เวลาใดแล้วไม่ผิดนัด ไปตรงตามเวลา หรือตั้งใจจะทำอะไรแล้วลงมือปฏิบัติตามเวลาที่กำหนดไว้
3.ความจริง ความซื่อตรงต่อวาจา คือ ได้รับปากสัญญากับใครไว้ว่าจะทำสิ่งที่ดี สุจริตธรรม และจะไม่กระทำสิ่งไม่ดี ก็กระทำตามที่ได้ตั้งสัจวาจาเอาไว้ โดยไม่บิดพลิ้ว หรือหลีกเลี่ยงผิดสัญญา
4.ความจริง ความซื่อตรงต่อหน้าที่ คือ มีความซื่อสัตย์สุจริตต่อหน้าที่ของตน ไม่ยอมให้สิ่งต่างๆ มาเป็นอุปสรรคให้การปฏิบัติหน้าที่เสียหาย ไม่เปิดโอกาสให้ตนเอง หรือมิตรสหายบริวารเครือญาติมีช่องทางทำการอันเป็นทุจริต เบียดบังภาษีอากรอันเป็นของประเทศชาติมาเป็นของตนเอง หรือไม่ปล่อยให้งานคั่งค้าง ใส่ใจงานในหน้าที่เป็นสำคัญ
5.ความจริง ความซื่อตรงต่อความดี คือ ความซื่อสัตย์ จริงใจต่อความดีที่ทำไม่ว่าวันเวลาจะเปลี่ยนแปลงไปอย่างไร ยังมั่นคงในความดี ไม่มีหวั่นไหว เสมอต้นเสมอปลาย ร่วมรักษาขนบธรรม เนียมจารีตประเพณีอันดีงาม ผู้ที่มีความซื่อตรงต่อความดีเป็นคนที่น่าสรรเสริญ
6.ความจริง ความซื่อตรงต่อตนเอง คือ การไม่โกหกตนเอง ซื่อตรงต่อความคิดที่ดีของตน ซึ่งเป็นความตั้งใจเดิมตามอุดมการณ์ เป็นสำคัญ ไม่ยอมให้สิ่งต่างๆ มาทำให้ความตั้งใจ ความซื่อตรงต้องโอนเอนหวั่นไหวได้
สัจจะจึงเป็นคุณธรรมที่สำคัญสำหรับชีวิต เป็นหลักประกันให้ได้รับความไว้วางใจ และได้รับมอบหมายปฏิบัติหน้าที่อันสำคัญ จะดำเนินกิจการใดๆ จะมีแต่ความเจริญรุ่งเรือง เพราะได้รับการสนับสนุนและยกย่องนับถือจากคนทั้งหลาย
พระบรมราโชวาทของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวตอนหนึ่งว่า ..ผู้ที่มีปัญญาที่สามารถจะทำการงานสำคัญๆ ให้ยึดเป็นหลักเป็นกำลังของบ้านเมืองต่อไปได้นั้น จะต้องเป็นผู้หนักแน่นในสัจจะ คือ ต้องมีความจริง พร้อมทั้งในคำพูด ในการกระทำ ทั้งในบุคคลอื่น และในตนเอง สิ่งใดที่ตั้งใจจริงต้องปฏิบัติให้ได้ โดยเคร่งครัดครบถ้วน.. 
