........ตลาดรังนกนางแอ่นจากภาคใต้ของประเทศไทยนอกจากจะบริโภคภายในประเทศในย่านที่มีคนจีนอาศัยอยู่หนาแน่น
อย่างสำเพ็งและเยาวราช ทั้งในรูปแบบรังนกดิบและแปรรูปเป็นอุตสาหกรรมรังนกสำเร็จรูปแล้ว
..........จากข้อมูลในอดีตและข้อมูลของกรมศุลกากรจนถึงปลายปี 2545 พบว่า รังนกไทยได้ส่งไปจำหน่ายทั่วทุกภูมิภาค
ของโลก ตามประเทศต่าง ๆ ได้แก่ จีน ฮ่องกง ไต้หวัน ปีนัง สิงคโปร์ พม่า มาเลเซีย อินเดีย อิหร่าน เวียดนาม ฝรั่งเศส
อิตาลี เบลเยี่ยม ฮอลแลนด์ เดนมาร์ก อังกฤษ บราซิล บรูไน กัมพูชา อียิปต์ อินโดนีเซีย ญี่ปุ่น อเมริกา ฯลฯ ซึ่งจากรายชื่อ
ประเทศต่าง ๆ เหล่านี้ จำนวนการส่งออกของรังนกไทยปริมาณมากน้อยขึ้นอยู่กับจำนวนคนจีนที่อาศัยอยู่และความนิยม
ของประเทศนั้น ๆ แต่แหล่งส่งออกของรังนกไทยที่สำคัญมาตลอดก็คือ ฮ่องกงและจีน
..........นายเกษม กล่าวว่า จะเห็นว่า รังนกได้ก่อให้เกิดผลประโยชน์มหาศาล ซึ่งการทำธุรกิจรังนกนางแอ่นก็มีประโยชน์
และโทษหลายประการ ประโยชน์ก็เช่น การทำให้เกิดการจ้างแรงงาน การพัฒนาในชุมชน มีการขยายตัวของอุตสาหกรรม
ก่อให้เกิดรายได้ในภาครัฐ พัฒนาไปถึงภูมิปัญญาท้องถิ่นในการดูแลและเก็บรังนกตามอาคารบ้านเรือน โดยเฉพาะในพื้นที่
อำเภอปากพนัง จังหวัดนครศรีธรรมราชที่มีราคาที่ดินสูงขึ้นเนื่องจากมีธุรกิจรังนกนางแอ่นตามที่พักอาศัย ซึ่งบางคนใช้
ความพยายามอย่างมากที่จะให้นกมาทำรัง เช่น สร้างอาคารทิ้งไว้แล้วเปิดเสียงนกล่อ เอามูลนกไปไว้ในตัวอาคาร
แต่ยังไม่มีรายงานว่าเกิดจากสาเหตุใดที่นกจะยอมไปทำรังตามอาคารเหล่านั้น
..........นายเกษมยังกล่าวถึงผลกระทบด้านลบที่เกิดขึ้น ก็เช่น จะทำให้เกิดการโจรกรรมรังนก การค้าของเถื่อน อิทธิพลมืด
ที่ไม่สามารถควบคุมได้จากการทำสัมปทานรังนก เช่น มีเรื่องเล่ากันมาว่าหากมีการบุกรุกพื้นที่สัมปทานในเกาะที่มีรังนก จะต้อง
ถูกยิงทิ้งโยนทะเลและจับมือใครดมไม่ได้ ,หรือที่มาของการทำลายประชากรนกนางแอ่นคือ เมื่อมีการเก็บรังนกจะมีลูกนกตกมา
ตายเป็นจำนวนไม่น้อยและความเชื่อในการนำลูกนกตัวแดงๆมาดองเหล้าเพื่อดื่มบำรุงกำลัง เหล่านี้เป็นต้น
..........อย่างไรก็ตามจากพัฒนาการของการสัมปทานรังนกนางแอ่นที่มีมายาวนานและมีการเปลี่ยนแปลงไป ในยุคสมัยที่รังนก
นางแอ่นนอกเขตสัมปทานของรัฐ คือ ที่ปากพนังและที่อื่น ๆ ได้มีทุนจากท้องถิ่นและภูมิภาค ทุนจากส่วนกลางและทุนจากต่าง
ชาติ ได้เคลื่อนไหลเข้ามาในพื้นที่ที่เป็นแหล่งรังนกและดูจะมีความสำคัญมากขึ้น พร้อม ๆ กับที่การแข่งขันของบริษัทแปรรูป
รังนกสำเร็จรูปในลักษณะของอุตสาหกรรม ที่ครอบคลุมทั้งตลาดภายในและต่างประเทศยิ่งนับวันจะทวีความร้อนแรงในการ
แข่งขันกันมากขึ้น
..........และนั่นย่อมไม่มีอะไรมาค้ำประกันได้ว่า ลักษณะของเนื้อหาเก่า ๆ อย่างในอดีตที่เต็มไปด้วยการปิดบังซ่อนเร้น
หรือเพราะแม้แต่อำนาจรัฐก็คงไม่อาจจะค้ำประกันใด ๆ ได้ว่า ความรุนแรงจะไม่เกิดขึ้นกับวงการและกระบวนการธุรกิจรัง
นกนางแอ่นอีกในอนาคต
