การดำเนินชีวิตเป็น โดย หลวงพ่อจรัญ ฐิตธมฺโม
การดำเนินชีวิตของคนเรานั้น
ในความหมายหนึ่งก็คือ การบริโภค
การเสพหรือใช้ประโยชน์จากสิ่งต่างๆ
การใช้เวลาเป็นนั้น เป็นส่วนหนึ่งของการรู้จักบริโภค
ซึ่งเป็นความหมายอย่างหนึ่ง ของการ ดำเนินชีวิตเป็น
คนเราที่จะเป็นอยู่อย่างดีนี้ จะต้องดำเนินชีวิตเป็น
คือ รู้จักดำเนินชีวิตนั่นเอง
ถ้าใครรู้จักดำเนินชีวิต ชีวิตนั่นก็เป็นชีวิตที่ดีงาม
เป็นชีวิตที่พัฒนาเจริญก้าวหน้าประสบประโยชน์สุข
แต่ถ้าดำเนินชีวิตไม่เป็น ก็มีแต่ขาดทุนและประสพแต่ความทุกข์ และความเสื่อม
ฉะนั้นจะต้องรู้จักดำเนินชีวิตหรือ ดำเนินชีวิตเป็น
เป็นคือพอดี ในมัชฌิมาปฏิปทา
ตกลงว่า นี่ก็คือ องค์รวมของการดำเนินชีวิต
ถ้าทำได้หมดทั้ง ๔ อย่างนี้แล้ว เรียกว่ ดำเนินชีวิตเป็น
เป็นชีวิตที่เจริญงอกงามอย่างแน่นอน
ด้านที่ ๑ แก้ปัญหาเป็น
ด้านที่ ๒ คิดเป็น พูดเป็น ทำเป็น
ด้านที่ ๓ รับรู้ประสบการณ์เป็น
ดูเป็น ฟังเป็น ใช้ตา หู จมูก ลิ้น กายเป็น
ต้านที่ ๔ กินใช้บริโภค เสพ คบหา เป็น
ที่พูดมาในตอนนี้ทั้งหมดนี่แหละ คือ เรื่องทั้งนี้หมดที่การศึกษา
จะต้องเกี่ยวข้องซึ่งแยกเป็น ๔ ด้าน ดังที่บรรยายมาแล้ว
การศึกษาจะต้องให้ครบ คือ ต้องช่วยให้คนฝึกฝน
พัฒนาตนให้ดำเนินชีวิตเป็น ครบทั้ง ๔ ด้าน
ฉะนั้น การที่จะดำเนินชีวิตเป็นก็ต้อง เป็นหลายอย่าง
ต้องเป็นทุกอย่างไม่ใช่แค่คิดเป็น ทำเป็น แก้ปัญหาเป็นเท่านั้น
ซึ่งยังไม่พอ เดี๋ยวนี้เราเน้นกันมากในเรื่องเป็นนี้ แต่ยังไม่ครบ
ตกลงก็จะต้องพูดว่า ดำเนินชีวิตเป็น
แต่ที่ว่า เป็น นั้น คืออย่างไร เป็น ก็คือ ให้ได้ผล
หมายความว่า ให้ได้ผลสมตามวัตถุประสงค์
ให้ได้คุณค่าที่เป็นจริง ให้พอดี ให้เหมาะเจาะ ที่จะได้ผลที่ต้องการ
การที่จะได้ผลตรงตามต้องการ ก็ต้องทำให้พอดี
เพราะที่ว่า เป็น ก็หมายถึงว่า ให้คุณภาพไม่เสีย ไม่ขาดไม่เกิน
ก็คือ ต้องให้พอดี
การคิด การพูด ทำ เป็นต้นในเรื่องนั้นๆ ได้พอดี ตรงเรื่องตรงเป้า
ได้เหตุปัจจัยหรือองค์ประกอบในเรื่องนั้น พร้อมบริบูรณ์
จึงจะให้เกิดผลตามที่ต้องการนี่แหละ เรียกว่า พอดี
เราจะทำอะไรก็ต้องทำให้พอดี
ทำเหตุปัจจัยให้ครบถ้วนพอดี แล้วผลจึงจะเกิดตามที่ต้องการ
ตัวอย่างเช่น เป็น แพทย์ เป็นพยาบาล
จะรักษาดูแลคนไข้ก็ต้องทำทุกอย่างให้พอดี
แล้วผลดีที่ต้องการทั้งต่อคนไข้ ต่อแพทย์ และพยาบาล
และต่อกิจการส่วนรวม จึงจะเกิดขึ้น
ฉะนั้น คำว่าเป็น จึงมาตรงกับ คำว่า พอดี พอดี ก็คือคำว่า มัชฌิมา
มัชฌิมา ก็คือ สายกลางที่เราพบกันอย่างเสมอในคำว่า มัชฌิมาปฏิปทา
ที่แปลว่าทางสายกลาง ตกลงว่านี่คือ ธรรมะในพระพุทธศาสนา นั่นเอง
ที่ว่าดำเนินชีวิตเป็นนั้น เราลองมามองดูตามหลักธรรม
ดำเนินชีวิต คืออะไร ก็คือ มรรค
เป็น... คืออะไร ก็มือพอดี ก็คือ มัชฌิมา
มรรค ก็คำเดียวกันปฏิปทาตกลงว่าดำเนินชีวิตเป็นก็คือ มัชฌิมาปฏิปทา
มัชฌิมาปฏิปทา ก็คือ ทางสายกลาง
ทางสายกลาง ก็คือ ทางที่พอดี
ทางอะไร ก็คือ ทางดำเนินชีวิต ทางดำเนินชีวิตที่พอดี
ที่จะให้เกิดประโยชน์ที่ต้องการให้บรรลุจุดหมาย
ตกลงว่าไปๆ มาๆ เรื่องการดำเนินชีวิต เป็น
ก็คือ เรื่องมัชฌิมาปฏิปทา หรือ ทางสายกลางนี้เอง
และมัชฌิมาปฏิปทา หรือทางสายกลาง การใช้เวลาเป็นนี่แหละ
วันนี้มาพูดเน้นในเรื่องใช้เวลา เพราะถ้าเขาใช้เวลาเป็น
ในแต่ละขณะ แต่ละวันแล้วเราจะได้กำไร ชีวิตก็จะเจริญก้าวหน้า
เมื่อเราเจริญ ก้าวหน้า เป็นอย่างดีแล้ว ท่านว่าพรก็จะเกิดขึ้นมาเอง
ที่มา :
http://www.jarun.org/ 
