หลักความเชื่อ 10 ประการ ท่านพุทธทาสภิกขุ
หลักความเชื่อ 10 ประการ พระธรรมโกศาจารย์ (ท่านพุทธทาสภิกขุ)หลักนี้มีที่มาใน กาลามสูตร และสูตรอื่นๆ ที่ตรัสไว้สำหรับให้ทุกคน มีความเชื่อในเหตุผลของตนเอง ในเมื่อมีปัญหาเกิดขึ้นว่า สิ่งที่มีผู้นำมากล่าวหรือสั่งสอนนั้น ตนควรจะเชื่อถือเพียงไรหรือไม่ มีผู้ไปทูลถามว่า เขาได้รับความลำบากใจ ในการที่สมณะพราหมณ์พวกหนึ่ง ก็สอนไปอย่างหนึ่ง สมณะพราหมณ์พวกอื่นก็สอนไปอย่างอื่น หลายพวกหลายอย่างด้วยกัน จนไม่รู้ว่า จะเชื่อใครดี ในที่สุด พระองค์ตรัสหลักสำหรับ ทำความเชื่อแก่คนพวกนั้น มีใจความว่า
๑. มา อนุสฺสาเวน อย่าเชื่อโดยฟังตามกันมา
๒. มา ปรมฺปราย อย่าเชื่อโดยเหตุสักว่าตามสืบๆ กันมา
๓. มา อิติ กิราย อย่าเชื่อโดยตื่นข่าว
๔. มา ปิฎกสัมฺปทาเนน อย่าเชื่อโดยอ้างปิฎก
๕. มา ตกฺกเหตุ อย่าเชื่อโดยนึกเดาเอาเอง
๖. มา นยเหตุ อย่าเชื่อโดยคาดคะเน
๗. มา อาการปริวิตกฺเกน อย่าเชื่อโดยการตรึกตรองตามอาการ
๘. มา ทิฎฐินิชฺฌานกฺขนกฺขนฺติยา อย่าเชื่อโดยเห็นว่าถูกตามลัทธิของตน
๙. มา ภพฺพรูปตาย อย่าเชื่อโดยเห็นว่า ผู้พูดควรเชื่อได้
๑๐. มา สมโฌ โน ครุ อย่าเชื่อโดยถือว่า สมณะนี้เป็นครูของเรา
แต่ให้เชื่อ การพิจารณาของตนเอง ว่า คำสอนเหล่านั้น เมื่อประพฤติ กระทำตาม ไปแล้ว จะมีผลเกิดขึ้นอย่างไร ถ้ามีผลเกิดขึ้น เป็นการทำตนเองและผู้อื่น ให้เป็นทุกข์ เดือดร้อน ก็เป็นคำสอน ที่ไม่ควรปฏิบัติตาม ถ้าไม่เป็นไป เพื่อทำตนเอง และผู้อื่นให้เดือดร้อน แต่เป็นไปเพื่อ ความสุข ความเจริญ ย่อมเป็นคำสอน ที่ควรทำตาม ตัวอย่างเช่น เมื่อมีการพูดถึง ราคะ โทสะ โมหะ ว่าเป็นสิ่ง ควรละหรือไม่ ผู้ฟังจะต้องพิจารณา ให้เห็นชัด ด้วยตนเองว่า ราคะ โทสะ โมหะ เป็นสิ่งที่นำมาซึ่ง ความทุกข์ หรือ ความสุข ให้เห็นชัดแก่ใจ ของตนเสียก่อน เมื่อเห็นว่า ราคะ โทสะ โมหะ เป็นของร้อน จึงละเสีย ตามคำสอน ถ้ายังพิจารณา ไม่เห็นแม้แต่เล็กน้อย ก็เป็นสิ่งที่ให้รอไว้ก่อน ยังไม่ปฏิบัติตาม จนกว่า จะได้พิจารณาเห็นแล้ว จึงปฏิบัติตาม โดยสัดส่วน ของการพิจารณาเห็น ไม่ยอมเชื่อ และปฏิบัติตาม สักว่า โดยเหตุ ๑๐ อย่าง ดังกล่าวแล้วข้างต้น
หลักนี้ เป็นการแสดงถึงความที่พระพุทธศาสนา ให้ความเป็นอิสระ ในความเชื่ออย่างถึงที่สุด พึงรู้ไว้ในฐานะ เป็นอุปกรณ์ แห่งการควบคุม ความเชื่อของตน ให้เป็นไปในทาง ที่จะปฏิบัติ ให้เป็นผลสำเร็จได้จริงๆ
คำว่า ฟังตามกันมา หมายถึง สิ่งที่บอกเล่า ต่อๆ กันมาตาม ธรรมเนียม เป็นต้น
คำว่า ทำตามสืบๆ กันมา หมายถึง การทำตามสืบๆ กันมา โดยไม่ต้องคำนึงถึงเหตุผล แต่ถือเอาการที่ทำสืบๆ กันมานั้นเองเป็น เหตุผล ลักษณะเช่นนี้เรียกกันว่า เถรส่องบาตร
คำว่า ตื่นข่าว หมายถึง สิ่งน่าอัศจรรย์ ที่กำลังลือกระฉ่อน กันอยู่ในขณะนั้น
คำว่า อ้างปิฎก หมายถึง มีหลักฐานที่อ้างอิงในตำรับตำรา หรือแม้แต่ในพระไตรปิฎก
คำว่า นึกเดาเอาเอง คำว่า คาดคะเนเอาเอง และ คำว่า ตรึกตรองตามอาการ ทั้งสามนี้ คล้ายกันมาก หากแต่ว่า หนักเบากว่ากัน ตามลำดับ
คำว่า เดา หมายถึง การใช้เหตุผลชั่วแล่น ชั่วขณะ ตามวิสัยของคนธรรมดาทั่วไป
คำว่า คาดคะเน ก็มีลักษณะอย่างนั้น หากแต่ว่ามีการเทียบเคียงโดยนัยต่างๆ ที่รัดกุมกว่า ซึ่งเป็นวิสัยของผู้มีปัญญา คำว่า ตรึกตามอาการ คือการใช้เหตุผล หรือใช้สิ่งแวดล้อมเป็นเหตุผลตามที่มีปรากฏ อยู่เฉพาะหน้า ในที่นั้นๆซึ่งรัดกุมยิ่งไปกว่า การคาดคะเน
คำว่า ต้องตามลัทธิของตน หมายความว่าเข้ากันได้กับ ความคิดเห็นของตน หรือเข้ากับลัทธิ ที่ตนถืออยู่แล้วแต่ก่อน
คำว่า ผู้พูดควรเชื่อได้ หมายความว่า ผู้พูดเป็นผู้ที่ใครๆ พากันเชื่อถือ เพราะเป็นบัณฑิต นักปราชญ์เป็นคนเฒ่าคนแก่เป็นคนเคยไปในที่นั้นๆ มาแล้ว เป็นต้น
คำว่า ถือว่าสมณะนี้เป็นครูของเรา หมายความถึง ครูบาอาจารย์โดยตรง
~~~อ้างอิงจาก
http://www.amulet.in.th/forums/view_topic.php?t=200&sid=94e3beeacb773703f7660938a69da57f~~~ ************************************************************************************************************************
+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
ปากคนฆ่าคนจนม้วยมุด ยิ่งกว่าคมอาวุธเป็นไหน ๆ
วจีกรรม คือกรรมที่เกิดจากปาก วจีกรรมมีทั้งเจตนาและไม่เจตนา วจีกรรมคือการพูด
การพูดคือเสียงจากใจ ใจตรงก็พูดตรง ใจไม่ตรงก็พูดไม่ตรง
การชอบนินทาว่าร้ายผู้อื่น เสกสรรปั้นแต่งเรื่องราวนี้คือวจีกรรมเจตนา ถ้าพูดเรื่องบกพร่องของคนอื่นโดยไม่ตั้งใจก็เป็นวจีกรรมไม่เจตนา แต่ก็เป็นวจีกรรมทั้งสิ้น
ถ้าผู้อื่นมีความผิดพลาด จักต้องชี้ถึงส่วนดีของเขาก่อนจากนั้นจึงค่อยๆ ชี้แจงถึงส่วนบกพร่องของเขา ทำให้เขาได้สติถ้าเอาแต่พูดถึงส่วนบกพร่องของผู้อื่นอย่างสนุกปากมักทำให้คนไม่พอใจจนเกิดความแค้นเคือง ผู้พูดยังไม่ได้ตรวจสอบข้อเท็จจริงผู้ฟังก็เชื่อว่าเป็นความจริง จากปากหนึ่งแพร่สู่อีกปากหนึ่งถ่ายทอดกันเป็นสิบ เป็นร้อย เป็นพัน เป็นหมื่น ผู้ถูกนินทา แม้มีปากก็ไม่อาจโต้แย้งก่อให้เกิดความไม่เป็นธรรม วจีกรรมของผู้พูด บาปจึงหนักหนามาก ถึงเป็นเรื่องจริง ก็ต้องปิดส่วนไม่ดีของผู้อื่น จึงจะไม่เป็นการสร้างวจีกรรม
ผู้ที่ปากคอจัดจ้านชอบวิพากษ์วิจารณ์นินทา ทำให้ผู้อื่นเสื่อมเสียชื่อเสียง ล้วนแต่เป็นบาปแห่งวจีกรรมทั้งสิ้นแม้ว่าผู้พูดแต่เดิมเป็นคนมีบุญวาสนามาก เพราะวจีกรรมดังกล่าวจนต้องถูกตัดทอนบุญวาสนา ไม่มีใครอยากเข้าใกล้คบหาสมาคมด้วย
ดังนั้นจึงควรพูดแต่น้อย อย่าสร้างวจีกรรมจนถูกตัดบุญวาสนา
คนเรานั้น หากมีจิต ริษยา
สอดส่ายตา คอยแต่คิด จับผิดเขา
จนลืมกลับ หันมามอง ย้อนดูเงา
ของตัวเจ้า และครอบครัว ชั่วเช่นไร
ทุกสิ่งไซร้ ในโลกนี้ หาดีครบ
แม้แต่ศพ ที่นอนนิ่ง ไม่ติงไหว
ยังส่งกลิ่น เหม็นอบอวล รบกวนไป
ทุกเรื่องไซร้ ให้แต่ล้วน ชวนนินทา
จึงควรดู เพียงตัวเรา เอาแค่นั้น
อย่าปากคัน เป็นลิงค่าง สร้างปัญหา
หัวจะใส ด้วยโดนถอน ก่อนชรา
เพราะนินทา ปากเจ้ากรรม ทำตัวเอง
ปากฆ่าคน...เห็นว่าดีจึงก๊อปปี้มาอ่าน
สวัสดีครับ ... pasta
