เรียกว่า contrail ครับ เกิดจากการควบแน่นของไอน้ำ
ผมยกบทความของพี่นักบินท่านหนึ่งมาให้อ่านเลยดีกว่าครับ ขี้เกียจเรียบเรียง อิอิอิอิ แบบนี้ง่ายดี
เรื่องของความขาว... จากพี่ภัทรครับ
ติดประกาศ Sunday 05 Sep 04 @ 11:29 โดย phap
วันนี้เรามาคุยกันเรื่องของขาว ๆ ในด้านการบินบ้างนะครับ ต้นเหตุของเรื่องนี้ก็คือว่า มีอยู่เที่ยวบินหนึ่ง ขณะที่บินตามเครื่องของสิงคโปร์แอร์ไลน์ ซึ่งบินอยู่ที่ระดับความสูงต่ำกว่าเรา สายตาก็สังเกตุเห็นสายเมฆสีขาวยาวเป็นแนว ด้วยความอยากรู้อยากเห็น ว่ามันเกิดจากอะไร ผมจึงรีบไปปรึกษาอาจารย์ Google เพื่อนำเอาข้อมูลมาเล่าสู่กันฟัง เพราะฉะนั้นเจ้าความขาวที่ผมจั่วหัวไว้นั้น จึงมิได้มีความหมายเป็นอื่นใด นอกเสียจากหมายถึงความขาวที่เราเห็นในท้องฟ้าซึ่งเกิดจากเครื่องบินครับ
รูปที่ 1 Contrails ที่เราเห็นกันบ่อย ๆ (จาก
www.contrails.nl)
เจ้าเมฆสีขาวนี้คือ Condensation trails หรือเรียกสั้น ๆ ว่า Contrails ซึ่งจะมีอยู่ 2 แบบ ได้แก่ แบบแรก ชื่อว่า Engine exhaust contrails เป็น Contrails ที่เกิดจากไอน้ำควบกลั่น (Condensed vapor) ซึ่งปกติแล้วจะเกิดจากเครื่องยนต์ของเครื่องบินที่บินใน Moise air ระหว่างช่วงความสูง 25,000 ถึง 40,000 ฟุต หากว่าความชื้นสัมพัทธ์ (Relative humidity) ของอากาศมีค่าต่ำ จะทำให้ตัว Contrails สูญสลายหายไปอย่างรวดเร็ว แต่ถ้าความชื้นสัมพัทธ์มีค่าสูง เจ้าตัว Contrails ก็อาจจะคงอยู่นานหน่อย การเกิดของ Contrails แบบนี้เกิดขึ้นด้านหลังของเครื่องยนต์ เพราะตัวไอน้ำที่พ่นจากท่อท้ายเครื่องยนต์จะมีความชื้นสัมพัทธ์เพิ่มขึ้นเป็น 100 % เมื่อเหล่าไอน้ำเหล่านี้หลุดออกมา ก็มาเจอกับบรรยากาศที่แสนจะหนาวเหน็บ ดังนั้นเจ้าไอน้ำที่มีความชื้นแบบพร้อมที่แข็งตัวจึงแปลงร่างเป็น Ice crystals ซึ่งมาจับกลุ่มคุยกัน (เพราะออกจากมาท่อท้ายอย่างมากและต่อเนื่อง) กลายเป็น Contrails ในที่สุด มีเอกสารบางตัวจากอาจารย์ Google บอกว่าหลักการเกิด Contrails แบบนี้มันก็เหมือนกับไอสีขาว ๆ ที่ออกมาจากจมูกของเรา ในเวลาที่เราหายใจออก ในสถานที่ที่บรรยากาศเย็น ๆ ไงครับ
รูปที่ 2 การเกิด Contrails จากเครื่องยนต์ (จากหนังสือ PPL ของ เจปพีสัน)
Contrails อีกแบบก็คือ Aerodynamic contrails ซึ่งเกิดขึ้นจาก ความดันอากาศบนผิวปีก มันลดลงอย่างรวดเร็วชั่วขณะหนึ่ง ในสภาพที่อากาศมีความชื้นมาก ซึ่ง Contrails แบบนี้จะเกิดขึ้นกับเครื่องบินรบ ในเวลาที่นักบินเลี้ยวหรือ maneuvers ด้วยแรง G มาก ๆ การบังคับเครื่องให้หันหัวเปลี่ยนทิศทางโดยใช้แรง G มากอย่างนี้แน่นอนว่ามันเกิดจากการที่ pressure ด้านบนของปีกนั้นได้ลดลงอย่างรวดเร็ว และการลดลงของ pressure นี้เองได้ก่อให้เกิด Contrails ขึ้นมา
รูปที่ 3 การเกิด Contrails จากการดึง G (จากหนังสือ PPL ของ เจปพีสัน)
สรุปว่าได้เจ้า Contrails นั้นเขาจะเกิดในเงื่อนไขที่สภาพอากาศมีความชื้นสูง ซึ่งแยกชนิดการเกิดเป็น 2 แบบคือ เกิดจากเครื่องยนต์ (Engine exhaust contrails) และเกิดจากการที่ความดันอากาศบนปีกลดลงอย่างรวดเร็วอันเนื่องมาจากการดึง G (Aerodynamic contrails) ตอนนี้เวลาที่ผมมองท้องฟ้าแล้วเห็นเจ้าสายสีขาว ๆ สวย ๆ นั่น ผมเริ่มเข้าใจขึ้นมาบ้างแล้วว่าเขาเกิดมาจากคุณแพรทแอนด์วิทนี่ย์ คุณจีอี คุณโรสรอยล์ ฯลฯ เฮ้อ..ลูกฝรั่งทั้งน้าน
จาก tgfleet ครับ
http://www.tgfleet.com/modules.php?name=News&file=article&sid=10 
